Doorkijkpaneel 3. Oostvaardersdiep

INTERNATIONALE HANDEL EN TRANSPORT
De Zuiderzee was in de zeventiende en achttiende eeuw van groot belang voor Amsterdam. In die dagen was Amsterdam de belangrijkste handelsstad van Nederland. Op de Zuiderzee lagen tal van schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en de 
West-Indische Compagnie (WIC) voor anker. De machtige driemasters wachtten om in Amsterdam te lossen of te laden of om op het juiste tij uit te varen naar verre oorden.

DIEPE GEUL
Schippers die vanuit Amsterdam naar Indië vertrokken, maakten gebruik van een diepe geul, die hen in noordoostelijke richting langs Urk voerde, richting de monding van de Zuiderzee. Deze geul werd het Oostvaardersdiep genoemd. Het water langs de IJsselmeerdijken van de polders Oostelijk Flevoland en Zuidelijk Flevoland is naar deze route vernoemd. Het is nog steeds een belangrijke scheepvaartroute, zowel voor vrachtschepen als voor de recreatievaart.

TAL VAN SOORTEN SCHEPEN
De Zuiderzee is door tal van verschillende soorten schepen bevaren. Gedurende de periode 1200-1450 kon je de kogge waarnemen. De kogge werd vaak gebruikt door kooplui uit steden die tot de Hanze behoorden. De Hanze was een samenwerkingsverband van kooplui en Hanzesteden, zoals Kampen. De kogge had één mast en een dwarsgeplaatst zeil. De VOC voer in de zeventiende eeuw met veel grotere driemasters, zoals de 
bekende Batavia (1628). De botter was een vissersschip dat je in de negentiende en twintigste eeuw kon zien zeilen. Bij de aanleg van de Afsluitdijk en de dijken van de IJsselmeerpolders werden diverse schepen ingezet, zoals emmerbaggermolens.

GEVAARLIJK
De vaart over de Zuiderzee kon een gevaarlijke onderneming zijn. De binnenzee stond bekend om zijn vele ondiepten en geulen die onder invloed van de getijden maar zo konden verbreden of versmallen. Langs de kust waren er nauwelijks natuurlijke bakens of oriëntatiepunten, op een enkele uitzondering na. Op Urk was een vuurbaak geplaatst en een tweede oriëntatiepunt was de kerktoren van Espel op Schokland.

VONDSTEN
Omdat de Zuiderzee een verraderlijke zee was, is het niet verwonderlijk dat veel schepen schipbreuk leden. In de polders worden regelmatig schepen opgegraven. Soms is een deel van de lading nog aan boord. Verder worden vaak bakenloodjes gevonden. Dit zijn loden penningen die schippers hadden als bewijs van betaling van het bakengeld. Dat was een heffing die de schepen moesten betalen voor bekostiging van de vuurbakens langs de kust.